Πρήξιμο στα μάτια: Πότε επιβάλλεται να επισκεφθείς οφθαλμίατρο

 Το πρήξιμο στα μάτια είναι κάτι που συχνά μπορεί να παρατηρήσει κάποιος κατά τη διάρκεια μιας ημέρας, χωρίς να δώσει ιδιαίτερη σημασία, ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις δεν πρόκειται για κάτι αθώο.

Πότε θα πρέπει να απευθυνθούμε σε γιατρό; Ποια επιπλέον συμπτώματα κρίνονται ανησυχητικά;

Ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, εξηγεί πότε το πρήξιμο στα μάτια μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι σοβαρό, προκαλώντας ακόμη και μόνιμες βλάβες.

«Συχνά το πρήξιμο στο άνω ή στο κάτω βλέφαρο είναι ένα σύμπτωμα άγνωστης αιτιολογίας το οποίο υποχωρεί μόνο του μέσα σε μία ημέρα. Όμως όταν διαρκεί περισσότερο από 24-48 ώρες ή/και συνοδεύεται από ορισμένα άλλα συμπτώματα πρέπει να ελέγχεται από οφθαλμίατρο. Και αυτό, διότι μερικές φορές η αιτία είναι κάτι σοβαρό το οποίο σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί ακόμα και να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στην όραση» λέει χαρακτηριστικά.

Πότε πρέπει να επισκεφθείς άμεσα τον οφθαλμίατρο

Όταν το πρήξιμο στα μάτια συνοδεύεται με κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα, τότε η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο, κρίνεται απαραίτητη. Αυτά είναι τα εξής:

• Πόνος στο ένα ή και στα δύο μάτια
• Θόλωμα της όρασης
• Μείωση της οπτικής οξύτητας
• Το να βλέπετε μαύρα σημαδάκια ή κηλίδες να «επιπλέουν» στο οπτικό σας πεδίο
• Η αίσθηση ότι κάτι έχει μπει στο μάτι σας, το οποίο αφενός δεν βλέπετε, αφετέρου δεν μπορείτε να βγάλετε.

«Συμπτώματα τέτοιου είδους, σε συνδυασμό με το επίμονο πρήξιμο των βλεφάρων ή του ματιού, θα μπορούσαν να έχουν παθολογική αιτία» εξηγεί ο δρ Κανελλόπουλος, επισημαίνοντας πως στις πιθανές αιτίες θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνονται από σχετικά απλές παθήσεις, όπως μια αλλεργική αντίδραση μέχρι και πιο σοβαρές καταστάσεις.

Πρήξιμο στα μάτια: Συνήθεις αιτίες

Οι κύριες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν πρήξιμο στα μάτια είναι οι εξής:

• Επιπεφυκίτιδα: Πρόκειται για τη φλεγμονή στον ιστό που επιστρώνει το εσωτερικό του βλεφάρου. Μπορεί να προκληθεί από παθογόνους μικροοργανισμούς (ιούς, βακτήρια), ερεθιστικές ουσίες (π.χ. σαμπουάν, καπνό, χλώριο της πισίνας). Όταν προκαλείται από παθογόνο μικροοργανισμό μπορεί να είναι μεταδοτική από άτομο σε άτομο.
• Αλλεργία: Οι πάσχοντες από αλλεργική ρινίτιδα αποτελούν ένα παράδειγμα ατόμων παρουσιάζουν συχνά και πρήξιμο στα βλέφαρά τους. Το πρήξιμο μπορεί, ωστόσο, να προκληθεί και ως αλλεργική αντίδραση σε τρόφιμα, χημικά ή ερεθιστικές ουσίες.
• Τραυματισμός: Αν το μάτι δεχτεί αμβλύ κτύπημα, θα συμπιεστεί και θα συμπτυχθεί, με συνέπεια να συγκεντρωθεί αίμα κάτω από την τραυματισμένη περιοχή. Αυτό συχνά προκαλεί πρήξιμο και αποχρωματισμό του οφθαλμού.
• Χαλάζιο: Πρόκειται για ένα αβλαβές, καοήθες εξόγκωμα που εμφανίζεται στο βλέφαρο. Προκαλείται από απόφραξη ενός ή περισσότερων σμηγματογόνων αδένων.
• Κριθαράκι: Το γνωστό σε όλους ως «κριθαράκι» είναι μια μόλυνση σε θύλακο βλεφαρίδας ή στον δακρυϊκό αδένα. Προκαλεί κόκκινο εξόγκωμα στην εσωτερική (ρινική) πλευρά ή κατά μήκος του βλεφάρου, με αποτέλεσμα το βλέφαρο να μοιάζει σαν να είναι πρησμένο.
• Κυτταρίτιδα του οφθαλμικού κόγχου: Πρόκειται για λοίμωξη που προκαλείται από βακτήρια, τα οποία εξαπλώνονται στον οφθαλμικό κόγχο από παρακείμενους ιστούς (συνήθως τους παραρρίνιους κόλπους). Η λοίμωξη από τα βακτήρια προκαλεί φλεγμονή, η οποία οδηγεί σε επώδυνο πρήξιμο του βλεφάρου και του δέρματος γύρω από τα μάτια. Παρατηρείται πιο συχνά σε παιδιά απ’ ό,τι στους ενήλικες, αν και μπορεί να εκδηλωθεί σε άτομα κάθε ηλικίας.
• Νόσο Graves: Πρόκειται για μια αυτοάνοση ασθένεια του θυρεοειδούς αδένα, που αποτελεί τη συχνότερη αιτία υπερθυρεοειδισμού. Οδηγεί συχνά σε διόγκωση του αδένα, ενώ μπορεί να εκδηλωθεί σε άτομα κάθε ηλικίας. Ωστόσο, είναι επτά φορές συχνότερη στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες, ενώ ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της είναι οι οφθαλμικές εκδηλώσεις. Υπολογίζεται ότι ποσοστό έως και 80% των πασχόντων εκδηλώνουν οφθαλμικά προβλήματα, όπως η φλεγμονή και σπανιότερα, η προβολή του οφθαλμικού βολβού (εξοφθαλμισμός) που παρατηρείται σε περίπου έναν στους τρεις ασθενείς.

Ποια συμπτώματα «μαρτυρούν» κακοήθεια

Στις περισσότερες των περιπτώσεων, το πρήξιμο στα μάτια αποτελεί ένα σύμπτωμα που προκαλείται από «αθώες» σχετικά αιτίες, όπως αυτές που περιγράψαμε παραπάνω. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, το πρήξιμο στην περιοχή των ματιών να είναι αποτέλεσμα μιας πιο σοβαρής βλάβης, ακόμα και κακοήθειας.

Πρήξιμο στα μάτια: Πώς να αντιμετωπίσεις εγκαίρως

Αν, λοιπόν, παρατηρήσουμε πρήξιμο στα μάτια, τα πρώτα 24ωρα από την εμφάνισή του θα πρέπει να προσπαθήσουμε να το καταπραΰνουμε με δροσερά επιθέματα (κομπρέσες), ξέπλυμα των (κλειστών) ματιών με δροσερό νερό και αντιισταμινικό κολλύριο αν πρόκειται για αλλεργία, ενώ θα πρέπει να αποφευχθεί η χρήση φακών επαφής για όσο διάστημα επιμένει το πρήξιμο στα βλέφαρα ή τη γύρω περιοχή των ματιών.

«Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, το πρήξιμο μέσα ή γύρω από τα μάτια είναι απόρροια μιας κακοήθειας ή ενός λεμφώματος στο μάτι», σημειώνει ο δρ Κανελλόπουλος και προσθέτει:

«Σε τέτοια περίπτωση, το πρήξιμο συνοδεύεται από θολωμένη όραση ή μείωση της όρασης, ενώ ο ασθενής μπορεί να βλέπει και κινούμενες κηλίδες ή σημαδάκια στο οπτικό πεδίο του.

Αν το πρήξιμο, ωστόσο, επιμείνει πέραν των 24-48 ωρών ή συνοδεύεται από ύποπτα συμπτώματα, θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα οφθαλμίατρο» τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος.

Πώς να προλάβετε τα δυσάρεστα συμπτώματα στα μάτια

Καθώς -όπως φαίνεται και από τις παραπάνω αιτίες- τα μάτια είναι πολύ ευαίσθητα σε διάφορα ερεθίσματα και παράγοντες, είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε τα πάντα ώστε για να τα διατηρούμε υγιή.

Αυτό σημαίνει ότι ανεξάρτητα από το αν παρατηρούμε κάποιο περίεργο σύμπτωμα, δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να παραμελούμε τον συστηματικό προληπτικό έλεγχο των ματιών.

«Προληπτικό τσεκάπ των ματιών μπορεί να εντοπίσει εγκαίρως πολλές σοβαρές οφθαλμοπάθειες, αλλά και συστηματικά νοσήματα όπως ο διαβήτης, η υπέρταση, η πολλαπλή σκλήρυνση, η καρδιοπάθεια και τα λεμφώματα. Οι ενήλικες κάτω των 40 ετών χρειάζονται οφθαλμολογικό τσεκάπ κάθε 4-5 χρόνια. Μετά τα 40 ο έλεγχος πρέπει να γίνεται κάθε 2-3 χρόνια και μετά τα 50 ετησίως, ώστε να διαγνωστούν εγκαίρως προβλήματα, όπως το γλαύκωμα, που τείνουν να αναπτύσσονται χωρίς να προκαλούν συμπτώματα» επισημαίνει ο δρ. Κανελλόπουλος.